© 2009 พันธุศาสตร์ (Genetics) โดย นายปวิณ ภิรมย์, นายพลกฤต ขำวิชา, นายชินนพร ซุ่นอื้อ และอาจารย์ที่ปรึกษา นางพัชรา พงศ์มานะวุฒิ โรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัย ตรัง โครงการประกวดสื่อดิจิทัลเพื่อการเรียนรู้ (Digital Learning Contest) ครั้งที่ 2 ดำเนินการโดย ไทยกู๊ดวิวดอทคอม ท่านสามารถนำเนื้อหาไปใช้ แสดง ดัดแปลง เผยแพร่ โดยต้องอ้างอิงที่มา ห้ามใช้เพื่อการค้า และต้องใช้สัญญาอนุญาตชนิดเดียวกันนี้ไปกับงานดัดแปลงต่อยอดที่เผยเผยแพร่ ต่อ
พันธุศาสตร์และเทคโนโลยีทางDNA - YouTube
การเตรียมยีน (gene)หรือ DNA ที่น่าสนใจ การเตรียมชิ้นส่วนยีนหรือ DNA ที่น่าสนใจมีหลายวิธีดังนี้ • การสกัดจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อของสิ่งมีชีวิตที่ต้องการศึกษาซึ่งเป็น DNA ทั้งหมดในจีโนมของสิ่งมีชีวิตชนิดนั้นเรียกว่าgenomic DNA • การเตรียม DNA จากmRNA • โดยใช้เอนไซม์ reverse transcriptase • จะได้ DNA ที่สังเคราะห์ขึ้นหรือถอดรหัสจากmRNAเรียกว่าcomplementary DNA (cDNA) • การสังเคราะห์ DNA โดยวิธีทางเคมี • สามารถสังเคราะห์oligonucleotideให้มีลำดับเบสที่ต้องการโดยเครื่องสังเคราะห์อัตโนมัติ • มี2วิธีที่ใช้กันอย่างกว้างขวางคือวิธีphosphate triesterและวิธีphosphitetriester 2. การตัด DNA อย่างจำเพาะด้วยเอนไซม์ตัดจำเพาะ • เอนไซม์ตัดจำเพาะ(Restriction enzyme or restriction endonuclease) • แบบที่ 2 (type II) เป็นเอนไซม์ที่ใช้กันมากในการตัดต่อยีน • ประกอบด้วยโพลีเพพไทด์เพียงชนิดเดียว • การตัด DNA จะเกิดที่ตำแหน่งจำเพาะในบริเวณจดจำ(recognition site) หรือจุดใกล้กับบริเวณจดจำทำให้ได้ชิ้นขนาด DNA ที่มีขนาดแน่นอน ตัวอย่างเอนไซม์ตัดจำเพาะ (restriction enzyme) Blunt end vs. sticky end 3.
4. 1 การประยุกต์ใช้ในเชิงการแพทย์และเภสัชกรรม - ใช้เทคนิค PCR ตรวจหาจีโนมของไวรัส เพื่อตรวจหาว่ามีไวรัสชนิดนั้นอยู่หรือไม่ เช่น การหาเชื้อ HIV - การบำบัดด้วยจีน เช่น 1. การใส่จีนปกติเข้าไปในเซลล์ หรือเนื้อเยื่อที่ผิดปกติ เพื่อให้สร้าง โปรตีนที่เป็นปกติได้ 2.
36kb Plasmid Fig. 14-9: Cloning by cosmids. The cosmid is cut at a BglII site next to the cos site. Donor genomic DNA is cut using Sau3A, which gives sticky ends compatible with BglII. A tandem array of donor and vector DNA results from mixing. Phage is packaged in vitro by cutting at the cos site. The cosmid with inserts recircularizes once in the bacterial cell. 4. การนำพาหะ(vector)ที่มียีนที่สนใจแทรกอยู่หรือ DNA สายผสมใส่เข้าไปในเซลล์ผู้รับ • ขั้นตอนการนำ DNA สายผสม ใส่เข้าไปในเซลล์ผู้รับมีหลายวิธี คือ 4. 1 Transformation • เป็นการนำ DNA ในรูปplasmidเข้าสู่เซลล์ผู้รับ • เซลล์ผู้รับที่นิยมใช้กันมากคือE. Coli • โดยทำให้เซลล์ผู้รับเป็น competent cell ก่อน มีสองวิธีคือ • การใช้สารเคมี เช่น dimethyl sulfoxide-DMSO, CaCl2, MgCl2 • Electroporation- ใช้กระแสไฟฟ้าทำให้เกิดรูที่เยื่อหุ้มเซลล์ ทำให้ DNA หรือพลาสมิดเข้าสู่เซลล์ได้ • การใช้แสงlaser ทำให้เกิดรูที่เยื่อหุ้มเซลล์ 4. 2 Transfection • เป็นการนำ DNA ของphageที่มีขนาดเล็กเช่นM13 เข้าสู่เซลล์ผู้รับ • เมื่อแบคทีเรียได้รับ DNA ของphageจำนวนมากเซลล์จะแตกและphageจะบุกรุกเซลล์อื่นต่อไปทำให้เกิดจุดใส(clear plaque) • จุดใส(clear plaque)คือจำนวน DNA ของphageที่เข้าสู่เซลล์แบคทีเรีย 4.